Jak się cofniesz, to usiądź, a buty na stole przynoszą nieszczęście. Przesądy ludowe, czyli czego obawiamy się nie tylko 13. w piątek

Trzynastego wszystko zdarzyć się może, śpiewała Katarzyna Sobczyk w drugiej połowie lat 60. XX wieku. Do dziś część z nas wykazuje wyjątkową ostrożność, gdy 13. wypada w piątek, inni traktują ten dzień z humorem, kolejnym jest obojętny, jak każda inna data.

Tymczasem przesądy przekazywane z pokolenia na pokolenie wciąż są żywe i wielokrotnie słyszymy je w naszych domach, niezależnie od tego, czy jest to wieś, czy miasto. Niejeden z naszych czytelników może być zaskoczony, jak wiele z poniższych przykładów dobrze zna.

Przeczytaj też: Syndrom Boryny z „Chłopów” można dostrzec nie tylko w filmie

- Nie siadaj na rogu, bo zostaniesz starą panną - krzyczy nie tylko babcia do wnuczki. Panny nie powinny siadać na rogu stołu, ponieważ nigdy nie wyjdą za mąż, głosi ludowa mądrość. Okazji do pecha jest znacznie więcej.

A to? Nie stawiaj torebki na podłodze, bo pieniądze „uciekają”? Ale najgorsze jest chyba zbicie lustra, bo to przecież aż 7 lat nieszczęścia! Słyszeliście pewnie nie raz, że w domu się nie gwiżdże. Dlatego? Gwizdanie w domu przywołuje złe duchy.

Nie witaj gości przez próg! To też przynosi pecha, nieszczęście, a nawet może prowadzić do rozbicia przyjaźni. Rozwiązaniem może być stanięcie na progu. Poniżej jeszcze kilka popularnych przykładów przesądów:

• Rozsypana sól zapowiada kłótnię z domownikami.
• Zabicie pająka w domu przynosi nieszczęście i biedę.
• Nie stawiaj butów na stole. To ściąga na domowników biedę lub zapowiada kłótnię.
• Nie otwieraj parasola w domu, bo może przyciągnąć nieszczęście lub wypadek.
• Miotłę odstawiaj włosiem do dołu, w przeciwnym razie może sprowadzić pecha, a nawet odpędzić miłość.
• Czerwona wstążka zawiązana przy łóżeczku dziecięcym chroni go przed złym spojrzeniem, złymi urokami.

Słyszeliście też o tym? Nie powinno się dawać w prezencie kaktusa oraz ostrych przedmiotów. Nóż, zestaw igieł czy nożyczki można zaliczyć do tej listy. Podobno nie daje się też krzyża, to także może ściągnąć na obdarowaną osobę nieszczęście i ciężki los.

To przykłady magicznego sposobu myślenia znanego od pokoleń. Mnóstwo jest rytuałów, zakazów i nakazów związanych ze świętami, porami roku, pogodą czy narodzinami dziecka i samą ciążą.

Bez względu na pozycję społeczną, wykształcenie, wiek, staramy się, każdy na swój sposób, „zaczarować świat”, a praktykom tym sprzyja podtrzymywanie ceremonialnego charakteru tradycyjnych świąt, w tym zwłaszcza dominujących w polskiej obrzędowości świąt katolickich,

pisze w jednym z artykułów Dorota Jasnowska, kustosz w Dziale Folkloru i Ceramiki Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu, na stronie Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Pomimo tego, że żyjemy w nowoczesnej i wciąż zmieniającej się rzeczywistości, myślenie i praktyki magiczne są w niej nadal obecne, a może nawet powszechne. Nazywane zazwyczaj – z pewną dozą dystansu, a nawet ironii – przesądami lub zabobonami, tak jak niegdyś, mają nam zapewnić powodzenie i uchronić od złego, dodaje kustosz.

Za kilkanaście tygodni Sylwester. Pamiętajcie! Tego dnia nie zamiatamy, żeby nie wymieść szczęścia z domu. Z kolei w Nowy Rok dobrze będzie umyć twarz zimną wodą, żeby cieszyć się dobrym zdrowiem.

Jedne przesądy mają zapobiegać pechowi, inne sprowadzać szczęście. Prewencyjnie warto odpukać w niemalowane drewno, znaleźć czterolistną koniczynę i zawiesić w domu podkowę, koniecznie otwartą częścią do góry.

Uważajmy na drabiny i nie przechodźmy pod nimi, unikajmy czarnych kotów i lepiej nie wstawać lewą nogą. W portfelu nośmy łuski karpia. I przepis na szczęście gotowy!